เมื่อพูดถึงสายงาน Product Management ที่ต้องสร้าง Product ออกมาเพื่อตอบโจทย์ของลูกค้าให้ได้มากที่สุด ก็จะเห็นว่า สายงานนี้เป็นสายงานที่ต้องการทักษะเฉพาะด้านหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นทักษะในการวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysis) หรือวิเคราะห์ธุรกิจ (Business Analysis)
แต่ในขณะเดียวกัน ก็จำเป็นที่จะต้องมี Soft Skill ด้วยเช่นกัน เพราะ Product Manager (PM) จะต้องทำงานร่วมกับ Developer, UX Researcher, UX Designer หรือแม้กระทั่ง Marketing จึงต้องพึ่งพาทักษะอย่าง Collaboration และ Stakeholder Management เข้าไปด้วย
และอีกทักษะหนึ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับ PM ที่ดีนั้น ก็คือการพัฒนาความคิดที่เป็นระบบควบคู่ไปกับ ‘Creativity‘ หรือ ‘ความคิดสร้างสรรค์’ อย่างที่หลายๆ คน เคยได้ยินกันมาจากคำที่ไอน์สไตน์บอก นั่นคือคำว่า
Imagination is more important than knowledge.
“จินตนาการนั้นสำคัญกว่าความรู้”
Albert Einstein
เพื่อมาเจาะลึกในด้าน Creativity กันมากขึ้น ในบทความนี้เราจึงเป็นเกียรติและได้โอกาสที่ดีอย่างยิ่งที่ได้มาสัมภาษณ์ ‘คุณเกรท-อภิชิต รุ่งจิราภิรัตน์‘ Product Manager และ Acting Head of Business Unit ที่บริษัท Purple Ventures (ทีมพัฒนา Product: Robinhood Delivery) รวมถึงเป็น Ex-Product Owner, SCB10X โดยคุณเกรทได้แชร์ประสบการณ์และมุมมองต่างๆ ที่เกี่ยวกับการเป็น Product Manager และการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ให้กับคนในทีม
สำหรับคุณเกรท ความคิดสร้างสรรค์นั้นสามารถนำไปใช้ในสายงานนี้ได้อย่างไรบ้าง มาลองดูกันเลย!
เมื่อพูดถึงคำว่า ‘Creativity’
ตอนเด็กๆ ก็ไม่ได้รู้สึกว่ามันเป็นเรื่องพิเศษอะไร แต่พอโตขึ้นก็ทำให้ได้รับรู้ว่า ความคิดสร้างสรรค์นั้นไม่จำเป็นต้องเรียนในคณะที่เกี่ยวข้องกับศิลปะ เช่น ศิลปศาสตร์ หรือ นิเทศศาสตร์ มากขนาดนั้นก็ได้
เมื่ออยู่ในช่วงมหาวิทยาลัยเพิ่งจะมาเข้าใจ ว่าความคิดสร้างสรรค์เป็นสิ่งที่อยู่ในตัวของทุกคน ตอนที่ไปอ่านหนังสือ ที่ชื่อว่า Creative Confidence
ในหนังสือเปรียบเทียบง่ายๆว่า ‘ความคิดสร้างสรรค์เป็นเหมือนกล้ามเนื้อ‘ ที่เราทุกคนมีอยู่แล้วตั้งแต่เกิด
ตอนเด็กๆ อาจจะได้ใช้กล้ามเนื้อส่วนนี้อย่างอิสระ ผ่านการตั้งคำถามต่างๆ กับสิ่งรอบตัว แต่เมื่อโตขึ้น เราอาจจะไม่ค่อยได้ฝึกสิ่งเหล่านี้ จึงทำให้กล้ามเนื้อแห่งความคิดสร้างสรรค์นั้นฟีบลง
ดังนั้น ถ้าเราฝึกฝนกล้ามเนื้อตรงนี้อยู่เสมอ สิ่งนี้ก็จะไม่มีวันหายไป และการฝึกฝนนั้นสามารถทำได้หลายรูปแบบตามความชอบ อย่างของเราก็จะเป็น
- อ่านหนังสือ
- พูดคุยกับคนรอบข้าง
- สมัครเข้าร่วม Hackathon (อย่างล่าสุดก็ไปเข้าร่วมงาน Mini Hackathon ‘I’m Bulance’ ของ Bangkok Design Week 2024 มา)
- ไปงาน Design ดูศิลปะ หา Inspiration ใหม่ๆ
ซึ่งทุกคนสามารถหาวิธีการสร้าง creativity ที่ตัวเองถนัด และหาเวลาที่เหมาะสมเพื่อฝึกกล้ามเนื้อแห่งความคิดสร้างสรรค์ของตัวเองได้เลย
แล้ว Creativity สำคัญอย่างไรกับงาน Product Management?
ใช้ในหลายขั้นตอนเลย ถ้ากับงาน Product Management เอง มีช่วงที่ได้ใช้ ‘กล้ามเนื้อแห่งความคิดสร้างสรรค์’ เยอะๆ คือช่วงของ Brainstorm Solution ระดมความคิดเพื่อหาไอเดียใหม่ๆ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการของ Product Discovery ที่ประกอบด้วย
- Define specific problems: การเข้าใจ Pain Point ของ User และเลือกปัญหาเพื่อมาแก้ไข
- Brainstorm solution: การระดมความคิดกับทีม เพื่อคิดหาไอเดียมาสร้าง Solution ให้ได้มากที่สุด
- Prototype & test: เลือกไอเดีย แล้วนำออกไปทดสอบกับผู้ใช้งานจริง
และบางครั้งความคิดสร้างสรรค์อาจจะมีที่มาจากข้อจำกัดของโจทย์ที่เราได้รับด้วยเหมือนกัน ยกตัวอย่างเช่น มีอยู่ครั้งนึงได้เคยเข้าร่วมการแข่ง LINE Hackathon (ประกวดโมเดลธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ Technology) ได้มีการใช้ความคิดสร้างสรรค์ผ่านการสังเกตพฤติกรรมของคนไทย ที่เวลาไปงานแต่งงานจะมีการใส่ซองกันเกิดขึ้น แต่บางครั้งผู้ใช้อาจจะไม่มีซอง หาซองไม่เจอ หรือรู้สึกเขินเมื่อต้องใส่จำนวนเงินลงไปเพื่อไปยื่นให้คู่บ่าวสาว ทางทีมจึงมีการคิดไอเดียในการสร้างสรรค์ LINE Feature ให้เป็นบริการการใส่ซองแต่งงาน ช่วยให้การเข้าร่วมงานแต่งงานเป็นเรื่องที่ง่ายยิ่งขึ้น
ซึ่งแน่นอนว่าการฝึกหา Pain Point ที่แท้จริงของผู้ใช้ เป็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นเรื่อยๆ อยู่แล้วในการทำงาน เพราะเกิดมาจากการสังเกตและการตั้งคำถาม ดังนั้นเราจึงได้ฝึกกล้ามเนื้อแห่งความคิดสร้างสรรค์จากตรงนี้ด้วย
นอกจากฝึกตัวเองแล้ว ทำอย่างไรให้คนในทีมมีความคิดสร้างสรรค์อยู่เสมอ?
สามารถเป็นไปได้หลายแบบ เช่น การทำให้สภาพแวดล้อมนั้นดูเปิดกว้าง ดูเป็นอิสระ เช่น
- ห้องประชุมที่ทุกอย่างเคลื่อนที่ได้หมด เพื่อให้สามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบให้เข้ากับการทำงานได้
- มีการวางกระดาษกาวลอกได้ (Post-it) อยู่ตามจุดต่างๆ เพื่อให้ทุกคนสามารถจดไอเดียของตนเองลงกระดาษได้ในทุกเวลา การเขียนไอเดียลงกระดาษเปรียบเสมือนการสร้าง “จุด” เพื่อให้คนในทีม มาช่วยกันเชื่อมจุดความคิด (connect the dots) ร่วมกัน เพื่อที่จุดไอเดียเหล่านั้น จะสามารถนำไปใช้ต่อในการพัฒนางาน product discovery ได้ในที่สุด
- มีกิจกรรมที่ส่งเสริมให้คนในทีมได้คิดนอกกรอบ ช่วยกันคิดไอเดีย หา Opportunities ใหม่ๆ ให้กับ Product โดยไม่ได้จำเป็นต้องมาจากคนที่รับผิดชอบงานที่เกี่ยวข้องโดยตรง ไม่จำเป็นต้องตรงตามทฤษฎีเป๊ะ
เพราะเราเชื่อว่า “ไอเดียที่ดี มักจะได้มาจากไอเดียที่เยอะก่อน”
นอกจากนี้ ภายในทีมจะจัดให้มี knowledge sharing อยู่เสมอจากทุกคน และหัวข้อนั้นไม่ปิดกั้น อาจจะเป็นเรื่องอะไรก็ได้ที่แต่ละคนสนใจ เพราะผู้ฟังก็จะสามารถได้เห็นมุมมองใหม่ๆ ที่ได้จากการฟังผู้อื่นในทีมได้ด้วย
สรุปสิ่งที่ผู้เขียนได้เรียนรู้
จากการสัมภาษณ์ครั้งนี้ ผู้เขียนได้เห็นว่าขั้นตอนในการทำ Product Management นั้นมีส่วนที่ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์อยู่อย่างเห็นได้ชัด นั่นคือช่วง Product Discovery ตั้งแต่การหา Pain Point ของ User ซึ่งเป็นส่วนที่เป็นรากฐานและสำคัญมากๆ ในการเริ่มต้นคิด Innovation ต่างๆ ไปจนถึงการระดมความคิด (Brainstorming)
สำหรับใครหลายๆคนที่สนใจงาน Product management หรือทำงานในสายนี้อยู่แล้ว และมีความตั้งใจที่จะสร้างสรรค์ Product ที่ดีในอนาคต อย่าลืมฝึกฝน ‘กล้ามเนื้อแห่งความคิดสร้างสรรค์’ ของคุณอยู่เสมอ เพราะเมื่อถึงเวลาที่ต้องนำออกมาใช้งาน คุณก็จะได้เจอศักยภาพที่เปล่งประกายออกมาได้ค่ะ 🙂
และหากคุณชอบคอนเทนต์นี้ และอยากฟังเรื่องราวจาก Product People คนอื่น ๆ เพิ่มเติม อย่าลืมกดติดตาม PM Corner ผ่านช่องทางดังต่อไปนี้ได้เลย
- Facebook Page: PM Corner Thailand
- Website: PM Corner
- Youtube: https://www.youtube.com/@pmcornerthailand (สำหรับรับชม live ย้อนหลัง)
